อัปเดทข่าวเด่น

จิปาถะ ตอนที่ 37... อิสานบ้านเฮาม่วนหลายเด้อ....สนุกสนานกันเต็มที่กับประเพณีที่หลากหลายในแต่ละจังหวัด เป็นความเชื่อ และการนับถือในสิ่งที่คิดว่าเป็นสิ่งที่ดีที่ควรกระทำ มาตั้งแต่สมัยปู่ย่าตาทวด ปฏิบัติสืบต่อกันมา ...ถึงเทศกาลของภาคอีสานทีไร ถนนมิตรภาพก็ไม่เป็นมิตรภาพเสียเลย เพราะจราจรติดขัดมาก ใคร ๆ ก็อยากกลับบ้านไป ทำบุญสืบสานวัฒนธรรมที่ดีกันส่วนใหญ่ มีเทศกาลทีไร ในกรุงเทพมหานครถนนทุกสายว่างสุด ๆ สรุปว่าคนที่เข้ามาอยู่ในเมืองส่วนใหญ่คงเป็นคนอีสานสินะ แต่ก็ใช่ว่าจะเป็นคำตอบที่ถูกต้องเสียทีเดียว เพราะคนทุกภาคในประเทศไทยก็เข้ามา

อยู่เมืองหลวงกันมากมาย และใคร ๆ ก็อยากไปชมเทศกาลที่ดีทางภาคอีสาน เพราะบางอย่างเราก็ยังไม่เคยเห็นก็มี หรือได้ยิน ได้อ่าน แต่ไม่เคยไปสัมผัส พอมีเวลาว่างจากงาน และตรงกับเทศกาลดี ๆ ก็เลยแห่กันไปชมเป็นจำนวนมาก แบบว่า ถนนมิตรภาพ ไม่เป็นมิตรภาพกันเลยนะ อย่างที่บอกในตอนต้น...ดีใจกับคนอีสานจริง ๆ ที่ยังคงยึดมั่นในประเพณีอันดีงามไม่เคยเปลี่ยนแปลง หรือหลงลืม อย่างตอนนี้ประเพณี “แห่ผีตาโขน” เป็นหนึ่งของประเพณีที่โด่งดังของทั้ง เจ็ดประเพณี ซึ่งมี...เทศกาลขึ้นเขาพนมรุ้ง จังหวัดบุรีรัมย์ พิธีบวงสรวงองค์พระศิวะและสิ่งศักดิ์สิทธิ์บนเขาพนมรุ้ง...เทศกาลผีตาโขน

เป็นงานบุญใหญ่ซึ่งเรียกกันว่างานบุญหลวง จัดขึ้นที่วัดโพนชัย อ.ด่านซ้าย โดยมี การละเล่นผีตาโขน มีการเทศน์มหาชาติมีการทำบุญพระธาตุศรีสองรักและงานบุญต่างๆเข้ามาผสมอยู่รวมๆกัน จึงมีการจัดงานกัน 3 วันที่ อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย.... เทศกาลแห่เทียนเข้าพรรษา จังหวัดอุบลราชธานี ภายในงานมีการจัดขบวนเทียนแกะการสลักขี้ผึ้งเป็นลวดลายต่างๆ ส่วนมากเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับประวัติศาสตร์เกือบทั้งหมด แต่ละขบวนจะมีนางรำมีการฟ้อนรำประกอบขบวน เรียกได้ว่ายิ่งใหญ่อลังการสุดๆ.... เทศกาลไหลเรือไฟ จังหวัดนครพนม จุดเด่นของงานนอกจากเรือไฟแล้ว ยังมีการรำบูชาองค์พระธาตุพนม รวมถึง

มีการจัดงานกาชาด เพื่อจำหน่ายสินค้านานาชนิด สินค้าโอทอป และการแสดงพื้นเมือง จากเจ็ดชนเผ่าของจังหวัดนครพนม.... เทศกาลเที่ยวทุ่งดอกกระเจียวบาน จังหวัดชัยภูมิ ทุ่งดอกกระเจียว อุทยานแห่งชาติป่าหินงาม ตั้งอยู่ในท้องที่อำเภอเทพสถิต มีเนื้อที่ 62,437.50 ไร่ หรือ 99.9 ตารางกิโลเมตร จะทยอยผลิบานเป็นระยะเวลา 2 เดือน และจะบานสะพรั่งเต็มผืนป่าในช่วงเดือนมิถุนายนจนถึงเดือนสิงหาคมของทุกปี.... เทศกาลชมแห่นาคโหด จังหวัดชัยภูมิ แห่นาคไปรอบหมู่บ้าน และเขย่าโยนนาคอย่างรุนแรง.... เทศกาลบุญบั้งไฟ จังหวัดยโสธร จัดขึ้นเป็นประจำทุกปีในวันเสาร์และอาทิตย์ที่ 2 ของเดือนพฤษภาคม เป็นประเพณีที่เกี่ยวข้องกับความเชื่อในเรื่องการขอฝนด้วยการทำบั้งไฟจุดขึ้นไปบนฟ้าเพื่อขอฝนจาก

พญาแถน ก่อนถึงฤดูทำไร่ทำนา...จะเห็นว่าแต่ละเทศกาล น่าติดตามเข้ามาสัมผัสจริง ๆ ... “เทศกาลแห่ผีตาโขน” มีความแปลกประหลาดตรงที่ทุกคนจะแต่งกาย และสวมใส่หน้ากากที่ไม่ใช่คน ผู้เข้าร่วมจะแต่งกายคล้ายผีและปีศาจใส่หน้ากากขนาดใหญ่ ทำจากกาบมะพร้าวแกะสลัก และสวมศีรษะ อีกทั้งเป็นตัวแทนของสิงสาราสัตว์ในป่าหิมพานต์....กล่าวกันว่า การแห่ผีตาโขนเกิดขึ้นเมื่อครั้งที่ “พระเวสสันดรและนางมัทรี” จะเดินทางออกจากป่ากลับสู่เมือง บรรดา ผีป่าหลายตน และสัตว์นานาชนิดอาลัยรักจึงพาแห่แหนแฝงตัวตน มากับชาวบ้านเพื่อมาส่งทั้งสอง พระองค์ กลับ เมือง "ผีตามคน" หรือ "ผีตาขน" จนกลายมาเป็น "ผีตาโขน" อย่างในปัจจุบัน ผีตาโขนจะมี 2 ชนิด คือ... ผีตาโขนใหญ่ ทำเป็นหุ่นรูปผีทำจากไม้ไผ่สานมีขนาดใหญ่กว่าคนธรรมดาประมาณ 2 เท่าประดับตกแต่งรูปร่าง... ผีตาโขนเล็ก ผีตาโขนเล็ก

เป็นการละเล่นของเด็ก ไม่ว่าเด็กเล็ก เด็กวัยรุ่นหรือผู้ใหญ่ ทั้งผู้หญิงชาย มีสิทธิ์ทำ และเข้าร่วมสนุก ได้ทุกคน แต่ผู้หญิงไม่ค่อยเข้าร่วมเพราะเป็นการเล่นค่อนข้างผาดโผนและซุกซน พิธีนี้จะจัด 3 วัน วันแรกจะเป็นเรื่องของ..คณะแสนหรือข้าทาสบริวารของเจ้าพ่อกวนจะนำอุปกรณ์ มีด ดาบ หอก ฉัตร พานดอกไม้ ธูปเทียน ขันห้าขันแปด(พานดอกไม้ 5 คู่ หรือ 8 คู่) ถือเดินนำขบวนไปที่ริมแม่น้ำหมัน เพื่อ นิมนต์พระอุปคุตต์ พระผู้มีฤทธานุภาพมาก และมักเนรมิตกายอยู่ในมหาสมุทร เพื่อป้องกันภัยอันตราย และให้ เกิดความสุข สวัสดี เมื่อถึงแล้วผู้อันเชิญต้องกล่าวพระคาถาและให้อีกคนลงไปในน้ำ งมก้อนหินใต้น้ำขึ้นมาถาม ว่า “ใช่พระอุปคุตต์หรือไม่” ผู้ที่ยืนอยู่บนฝั่งตอบว่า “ไม่ใช่” พอก้อนหินก้อนที่ 3 ให้ตอบ

ว่า “ใช่ นั่นแหละ พระอุปคุตต์ที่แท้จริง” เมื่อได้พระอุปคุตต์มาแล้ว ก็นำใส่พาน แล้วนำขบวนกลับที่หอพระอุปคุตต์ ทำการ ทักขิณาวัฏ 3 รอบ มีการยิงปืนและจุดประทัดซึ่งช่วงเวลานั้นบรรดาผีตาโขนที่นอนหลับหรือ อยู่ตามที่ต่างๆก็จะมา ร่วม ขบวนด้วยความยินดีปรีดา เต้นรำ เข้าจังหวะกับเสียงหมากกระแร่ง ซึ่งเป็นกระดิ่งผูกคอวัวหรือกระดิ่งให้ดัง เสียงดัง.... วันที่สอง เป็นพิธีแห่พระเวส ในขบวนประกอบด้วย พระพุทธรูป 1 องค์ พระสงฆ์ 4 รูป นั่งบนแคร่หามตามด้วย เจ้าพ่อกวน นั่งอยู่บนกระบอกบั้งไฟ ท้ายขบวนเป็นเจ้าแม่นางเทียมกับบริวาร ชาวบ้าน และเหล่าผีตาโขน เดินตามเสด็จไปรอบเมือง ก่อนตะวันตกดิน สำหรับคนที่เล่นเป็นผีตาโขนใหญ่ ต้องถอดเครื่องแต่งกายผีตาโขนใหญ่ออก ให้หมดและนำไปทิ้งใน

แม่น้ำหมัน ห้ามนำเข้าบ้าน เป็นการทิ้งความทุกข์ยากและสิ่งเลวร้ายไป รอจนปีหน้าฟ้าใหม่ แล้วค่อยทำเล่นกันใหม่......วันที่สาม เป็นการรวมเอางานบุญประเพณีประจำเดือนต่างๆของปีมารวมกันจัดในงานบุญหลวง ประชาชนจะมานั่งฟังเทศน์มหาชาติ 13 กัณฑ์ ที่วัดโพนชัย เพื่อเป็นการสร้างกุศลและเป็นมงคลแก่ชีวิตแก่ชีวิต..สำหรับ  “เจดีย์ศรีสองรัก” นั้น...สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ แห่งกรุงศรีอยุธยา และพระไชยเชษฐาธิราช ได้ทำไมตรีต่อกันเพื่อร่วมต่อสู้กับพม่า โดยสร้างเจดีย์องค์หนึ่งขึ้นที่เมืองด่านซ้าย ชื่อว่า “เจดีย์ศรีสองรัก” เพื่อเป็นสักขีพยานแห่งการมีพระราชไมตรีต่อกัน หลังจากการก่อสร้างเสร็จได้ทำพิธีสมโภชและถือเป็นประเพณีสืบต่อกันมาจนถึงปัจจุบันนี้. ชาวอำเภอด่านซ้ายและจังหวัดใกล้เคียง

เรียก “ บุญเลี้ยงหอหลวง” แต่เป็นการคารวะดวงวิญญาณบรรพบุรุษที่มาสร้างเจดีย์ศรีสองรักโดยมี “เจ้าพ่อกวน” เจ้าแม่นางแสน นางแต่ง ลูกผึ้ง ลูกเทียน ไพร่น้อย และประชาชน ร่วมประกอบพิธีกรรม… “เจ้าพ่อกวน” ตำแหน่ง เจ้าพ่อกวน จะเป็นสายญาติของเจ้าพ่อกวนคนก่อนเสมอ ซึ่งเชื่อกันว่าบุคคลในตระกูลนี้ สืบเชื้อสายมาจากเจ้าเมืองแต่โบราณ เจ้าพ่อกวนถือศีลแปดไว้ผมยาว เกล้าผมไว้กลางศีรษะ มีผ้าขาวคาดศีรษะ สวมเสื้อสีขาว นุ่งผ้า และมีผ้าขาวพาดบ่าเสมอ เจ้าพ่อกวนมีหน้าที่เข้าทรง “เจ้าเมืองวัง” ในพิธีเซ่นไหว้ต่าง ๆ หรือเมื่อมีผู้อัญเชิญให้เข้าทรง เพื่อสอบถามสาเหตุหรือปัญหาต่าง ๆ ตลอดจนเรื่องการเจ็บไข้ เป็นผู้นำในการประกอบพิธีกรรมต่าง ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งพิธีกรรมที่เกี่ยวข้องกับพระ

ธาตุศรีสองรัก เจ้าพ่อกวนคนปัจจุบัน คือ นายถาวร เชื้อบุญมี เจ้าพ่อกวนคนที่ 7 ซึ่งได้รับตำแหน่งต่อจากบิดาคือ นายแถว เชื้อบุญมี…นายถาวร เชื้อบุญมี เจ้าพ่อกวน คนปัจจุบัน กล่าวว่า บุญเลี้ยงหอหลวง เป็นประเพณีปฏิบัติสืบเนื่องกันมากว่า 453 ปี กำหนดในวันขึ้น 9 ค่ำ เดือน 7 ถ้าปีไหนตรงกับวันพุธ จะเลื่อนไปทำในวันขึ้น 10ค่ำแทน เนื่องด้วยวันพุธ เปรียบเสมือนวันของพระพุทธเจ้า เป็นวันบูชาพระพุทธคุณ พระธรรมคุณ และพระสังฆคุณ จะละเว้นการฆ่าสัตว์ตัดชีวิต สุราเมรัย และถือศีลเป็นสำคัญ.... “ประเพณีแห่ผีตาโขน” จึงยังคงเป็นเรื่องราวที่หลายคนอยากค้นหาต่อไป...ความเชื่อของชาวอีสาน ยังเหนียวแน่นในเรื่อง ภูตผีวิญญาณ ถึงแม้ว่าพระพุทธศาสนาจะเข้ามามีบทบาทในสังคมภาคอีสานก็ตาม ทั้งที่หลัก

การของพระพุทธศาสนาเป็นเรื่องของเหตุผลแต่ไม่สามารถลบล้างความเชื่อที่มีมาแต่บรรพบุรุษ บางครั้งยังเอาพระพุทธศาสนาเข้ามาร่วมกับความเชื่อได้อย่างกลมกลืน ถ้าสิ่งใดทำแล้วเกิดประโยชน์ก็จะทำสิ่งนั้น วิถีชีวิตของคนอีสานจึงผูกพันกับความเชื่อมาโดยตลอด อันเป็นพื้นฐานให้เกิดปัญญา เกิดการคิดค้นหาตัวตนของคนอีสานอย่างแท้จริง อย่าลืมแวะเข้ามาติดตามเรื่องราวต่าง ๆ ที่ คลอลัมน์ “จิปาถะ” ที่เพจ@mrtreport1 และ Blogger : เว็บไซต์ Variety ข่าว : MR.T REPORT นะคะ...
.
ดาวบนดิน.